Παράδοση β

Στη προηγούμενη ανάρτηση αναφέρθηκα στους βιαστές της έρημης «παραδοσικής μουσικής» για τους οποίους ο φίλος Θερσίτης συμπλήρωσε
«Σκέψου και το ακόμη χειρότερο: Οι επίγονοι των γνήσιων δημοτικών αοιδών, λυράρηδων, τσαμπουνάρηδων έχουν παραγάγει ένα σκυλάδικο δήθεν δημοτικό και παίρνουν τους αμύητους νησιώτες στον ποιοτικό ... Καιάδα .»
και τους « ταριχευτές της» αυτούς δηλαδή που την μετατρέπουν εξυμνώντας τη σε μουσειακό έκθεμα ωραίο αλλά νεκρό.
Εξαιρούνται εννοείται οι μελετητές – καταγραφείς (π.χ. Δόμνα Σαμίου κ.ά) που παράγουν επιστημονικό έργο
Εδώ ακριβώς φίλε Θερσίτη είναι κατά τη γνώμη μου το μυστικό.
Οι Λυράρηδες οι τσαμπουνάρηδες οι λαουτιέρηδες ήταν όπως πολύ σωστά είπες
«δημοτικοί αοιδοί» , λαϊκοί καλλιτέχνες -μερακλήδες-
Στο πολύ αξιόλογο περιοδικό Κρητικό Πανόραμα (τεύχος Μαΐου Ιουνίου )
γράφει ο Θ.Ι. ΡΗΓΙΝΙΩΤΗΣ στο αρθρο «Λαϊκή κρητική μουσική»

….. κατά τον 16ο αιώνα υπάρχει ένας πολύμορφος μουσικός και χορευτικός πλούτος που αναπτύσσεται αφενός από τους ερασιτέχνες μουσικούς και λαϊκούς ποιητές ,μαντιναδολόγους και ριμαδόρους των χωριών και αφ’ ετέρου από τους λεγόμενους μερακλήδες , δηλαδή τους ευαίσθητους ανθρώπους που αγαπούσαν τη μουσική , το χορό και το τραγούδι , πρωτοστατούσαν στα μουσικά δρώμενα συμμετέχοντας ισότιμα με τους κατά σύστημα μουσικούς (δε γράφω «επαγγελματίες μουσικούς» γιατί δε φαίνεται να υπάρχει ακόμα επαγγελματική μουσική στη κρητική ύπαιθρο) και καταθέτοντας τη προσωπική τους δημιουργία και, με την απαιτητικότητά τους καλλιεργούσαν το λεπτό ποιοτικό αισθητήριο της κοινότητας , αλλά και επέβαλλαν στους μουσικούς την ολοένα αυξανόμενη βελτίωση της ποιότητας στην απόδοση της μουσικής τους…..

Ο μουσικός δηλαδή δεν ήταν επάγγελμα ήταν κοινωνικός ρόλος ,
ένας λειτουργός της κοινότητας και όχι αποστασιοποιημένος επαγγελματίας.
ήταν μερακλής που κατά τη μαντινάδα

Το μερακλήκι ο Θεός τόδωσε θείο δώρο
αλλιώς θελα το βρίσκομε στα ράφια των εμπόρω..

Από αυτή τη πρώτη ύλη και με αυτή την «εκπαίδευση» ξεχώρισαν και αναδείχτηκαν
οι πρωτομάστορες
ΡΟΔΙΝΟΣ, ΜΠΑΞΕΒΑΝΗΣ, ΚΑΡΑΒΙΤΗΣ, ΛΑΓΟΣ, ΦΟΥΣΤΑΛΙΕΡΗΣ, ΔΕΡΜΙΤΖΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗΣ, ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ, ΧΑΡΙΛΑΟΣ, ΚΑΡΕΚΛΑΣ, ΚΑΛΟΓΕΡΙΔΗΣ, ΧΑΡΧΑΛΗΣ, ΜΑΥΡΟΣ, ΝΑΥΤΗΣ
και οι άξιοι συνεχιστές τους
Σκορδαλός Μουντάκης Ξυλούρης Κλάδος ,Παντελής Σταυρουλάκης. κ.τ.λ
οι οποίοι ναι μεν ήταν κατ επάγγελμα μουσικοί
αλλά ποτέ δεν έπαψαν να είναι μερακλήδες ….

Το πάλκο των κέντρων δεν ήταν ο φυσικός τους χώρος
ήταν η παρέα.
Οι φίλοι τους έχουν ακούσει μελωδίες που δε τις βάζει ο νους τ ανθρώπου.
Όποιος είχε τέτοια τύχη ξέρει καλά τι λέω.

Τι θα πεί ας πούμε να σε ξυπνήσει τη νύκτα καντάδα
ο Σκορδαλός με το μαντολίνο του Τζιβιδίκου να τραγουδά

ξύπνα και δως του λύχνου φως να φέξω να περάσω
γατί ‘μαι ξενοχωριανός το δρόμο να μη χάσω…

Μερακλήδες υπάρχουν και σήμερα.
Αλλά δε τους πλησιάζουν οι λυράρηδες γιατί δεν είναι οι ίδιοι μερακλήδες
είναι έμποροι και υπηρέτες ενός τοπικού star sytem.

Γι αυτό η μουσική τους είναι αλλόκοτη όπως και οι ίδιοι.

Οι μερακλήδες
(εμεις οι γέροι μερακλήδες που λέει και ο Καιάδας στου φουρτούνα τη ταβέρνα)

έχουνε τους δικούς τους μουσικούς
οι οποίοι ειναι λαικοί καλιτέχνες και οχι παραδοσιακοί

ένας από αυτούς είναι ο περίφημος Γιώργης Σφακιάς (φωτογραφία) με το μαντολίνο του

που θα παρουσιάσω στη άλλη ανάρτηση..