Tuesday, May 20, 2008

Παράδοση


Πολλές φορές όταν ακούω τη φράση
(και την ακούω συχνά ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που έχει γίνει κάτι σαν μόδα ) ότι πρέπει να διατηρήσομε τη παράδοση μας
να συντηρήσομε τις παραδόσεις μας (στη μουσική π.χ.)
μου περνά από το μυαλό η σκέψη ότι διατήρηση , συντήρηση
έχει ανάγκη μόνο ότι είναι νεκρό.

Χωρίς να το θέλω όλες αυτές οι ενθουσιώδεις εκδηλώσεις «για τη παράδοση»
που κατά καιρούς συναντώ είτε ζωντανά είτε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης
μου δίδουν περισσότερο την αίσθηση του επικήδειου ή του μνημόσυνου
για κάτι που πέθανε παρά γιορτή για κάτι που ζει.

Όταν έγραφε «τον άνεμο» ο Σκορδαλός ή το «καράβια πάνε στο γυαλό» ο Ξυλούρης ούτε «διατηρούσαν» ούτε «συντηρούσαν»!

Ζούσαν και αυτοί και τα τραγούδια τους.

Θυμάμαι το πατέρα μου με τους φίλους του
σε μια κουρά στα Αστερούσια να τραγουδούνε
«σαν είναι ο τράγος δυνατός δε τονε στένει μάντρα»
και δώστου να πηδούνε τη μάντρα το καταμεσήμερο στο βουνό!

Ενώ το καλοκαίρι στα «πλαίσια των πολιτιστικών εκδηλώσεων του δήμου»
καθότανε οι ανθρώποι ύσηχα ύσηχα στις πλαστικές καρέκλες
και ακούγανε τον «παροδοσιακό καλιτέχνη» πίνοντας πορτοκαλάδα….
(άντε και καμιά μπύρα οι πιο μερακλήδες)
Ο οποίος καθήμενος στην εξέδρα
και απασχολημένος από το πόσο πιστά θα αποδώσει τον Ροδινό και τον Λαγό
αισθανόταν ότι προσέφερε πολλά στη διατήρηση της παράδοσης
αντιδιαστέλλοντας μέσα του τον εαυτό του
από την άλλη πληγή την αφόρητη…
Γάμος!
Ο πιασάρης καλιτέχνης ! ένας σκοπός όλη νύχτα ! τέρμα τα μεγάφωνα !
-όρεξη μωρέ!
-ΑΝτε μπρέ αΑΑ ΟΥ
–άναρθρες κραυγές – λες και ξωλαλει ωζά - να ρθούμε στο κέφι….
από τη μιά το ...μνημόσυνο και από τη άλλη ο βιασμός ...
κατακαημένη ..παράδοση...
Συνεχίζεται…….

Tuesday, May 13, 2008

Αρίστος Σπανακάκης ο βιολάτορας

Ένα απόγευμα μου λέει ο πατέρας μου ,
-πάμε να δούμε το καραγκιόζη που θα παίξει απόψε στο καφενείο.
(μέγα γεγονός για μας τότε , δεκαετία το 70 – 80 στο χωριό μου στους πρόποδες των Αστερουσίων)
Μου φάνηκε βέβαια παράξενο το να θέλει ο πατέρας μου να πάει στο καραγκιόζη
αλλά άλλο που δεν ήθελα.
Πήγαμε στο καφενείο , έπαιζε ο καραγκιόζης , έπαιζε και τη μουσική του καραγκιόζη
κάποιος με ένα βιολί, πίσω από το μπερντέ ,άκουγε ο πατέρας μου.




Το διάλειμμα βγήκε ο βιολάτορας μπροστά από το μπερντέ , μόνος του, στο καφενείο και άρχισε να παίζει….
Όπως έπαιζε μου λέει ο πατέρας μου σιγά σιγά..
-Πήγαινε να του το βάλεις στη τσέπη ..
και μου δίνει ένα πενηντάρι χάρτινο.
Σηκώθηκα , από τη πρώτη σειρά που καθόμαστε, τον πλησίασα και του έβαλα στη τσέπη το πενηντάρι.
Πρέπει να έκαμε ένα αδιόρατο νεύμα –όχι τόσο σαν ευχαριστώ- κάτι σαν χαιρετισμός μου φάνηκε , και συνέχισε ..
Αμφιβάλω αν όλη η είσπραξη της βραδιάς ήταν εκατό δραχμές ,γι αυτό το πενηντάρι δε το ξεχνώ . Ήταν τεράστιο ποσό! όπως δε ξεχνώ το ύφος του πατέρα μου και το αδιόρατο ευχαριστώ του βιολάτορα.
Ήταν ο Αρίστος Σπανακάκης.
Ο βιολιστής θρύλος που γύριζε με τα μπουλούκια , ελεύθερο πνεύμα όπως ελεύθερη είναι και η μουσική του που ούτε η αυστηρή φόρμα των κρητικών σκοπών κατάφεραν να περιορίσουν.
Στο μοναδικό έργο που άφησε (το οποίο γράφτηκε σχεδόν κατά σύμπτωση) όπως παίζει κρητικά εγκαταλείπει ξαφνικά το «σκοπό» και χάνεται σε ταξίμια για να ξαναεπανέλθει σε λίγο για τις ανάγκες του τραγουδιού.
Δε τραγουδά και είναι φανερό ότι καταπιέζεται από το τραγούδι που τον εξαναγκάζει στην επανάληψη , ενώ αυτός θα ήθελε να φύγει…
Μολονότι ο τραγουδιστής δεν είναι κακός (οι στίχοι βέβαια είναι πολύ χαμηλής αισθητικής) και μολονότι του χρωστάμε το ότι ακούμε σήμερα τον βιολιστή που θα πέθαινε χωρίς ν αφήσει τίποτα ,δε σας κρύβω ότι του οργίζομαι που τραγουδά ….

Για την ιστορία κάποτε πήγε στο «να η ευκαιρία» .(1978)
Όταν τον ρώτησαν για πιο λόγο ήρθε (στην ηλικία του)
απάντησε ότι ήθελε να αποδείξει στη Σώκου ότι δεν έχει δίκιο που αντιπαθεί τα κρητικά όπως ειχε επανηλημένα δηλώσει και ήρθε για να τους υποχρεώσει να του δώσουν το πρώτο βραβείο.
Ετσι στα ίσια.
και το πήρε !



Από την επιτροπή που την αποτελούσαν οι
Γρηγόρης Γρηγορίου
Γιώργος Κατσαρός
Τατιάνα Μαμάκη
Ροζίτα Σώκου

Friday, May 2, 2008

Ξαφνικά τέλειωσε το σκοινί ! Το κλασικό ατύχημα με το GriGri.


Έπρεπε να ζήσομε δυστυχώς από πρώτο χέρι σε δικά μας πρόσωπα
την εμπειρία του αλλόκοτου αυτού ατυχήματος
για να αναρωτηθούμε γιατί άραγε δε «τελειώνει» το σκοινί
όταν κατεβάζομε τον σύντροφό μας με οποιοδήποτε άλλο μέσον ασφάλειας
αλλά μόνο με το GriGri..

Στο συγκεκριμένο ατύχημα και ο ασφαλιστής και ο παθών ισχυρίζονται ότι το σχοινί ήταν αδύνατον να τελειώσει εκεί όπου τελείωσε.

Η δική μας εξήγηση είναι η εξής την οποία εκθέτομε για προβληματισμό και ενημέρωση αλλά προπάντων σαν προειδοποίηση ασφαλείας η οποία θα μπορούσε να συμπυκνωθεί σε μια φράση.
Προσοχή ! Το GriGri «ρουφά» πολύ σχοινί και απότομα.

Είναι δηλαδή δυνατόν , για να κατεβάσεις τον άλλο 2 μέτρα πιο κάτω ,
το γρί γρι να σου «ρουφήξει» 6 ή και 8 μέτρα σχοινί με τρομακτική ταχύτητα!

Αν ανοίξω το μοχλό και αφήσω τον άλλο σε σχεδόν ελεύθερη πτώση
και τον φρενάρω απότομα παρακάτω ,
ο σύντροφός μου θα συνεχίσει να κατεβαίνει λόγω της ελαστικότητας του σχοινιού.

Όλη η ενέργεια της πτώσης του που σταμάτησα, αποθηκεύεται στο σχοινί σαν σε ελατήριο.

Αν ακριβώς τη στιγμή που θα σταματήσει ,έχοντας πάρει τα ελαστικά ,
ανοίξω τελείως το μοχλό, θα γίνουν δύο πράγματα.
1. Αυτός θα ξαναρχίσει να πέφτει παρασέρνοντας και άλλο σχοινί
2. το σχοινί , σαν λάστιχο που το τεντώσαμε θα αρχίσει να μαζεύει για να ξαναπάρει το αρχικό του μήκος.

Άρα το σημείο του σχοινιού που δάγκωνε το GriGri και ελευθερώθηκε,
θα κινηθεί προς τ απάνω με μια ταχύτητα που θα είναι το άθροισμα
αυτών των δύο ταχυτήτων.
του αναρριχητή που πέφτει και τραβά σχοινί
και του σχοινιού που μαζεύει τα ελαστικά του.

Δηλαδή αν έχω 4 μέτρα ελαστικά για να κατεβώ δύο μέτρα
θα ρουφήξει τουλάχιστον 6 μέτρα σχοινί με τρομακτική ταχύτητα !

Είμαι σίγουρος ότι σε μια τριαντάρα διαδρομή
μπορώ να «αδειάσω» ένα βάρος κρεμασμένο στο ένα άκρο με
εξήντα μέτρα σχοινί και τη παραπάνω "τεχνική"
των απότομων φρένων και το άνοιγμα στη κατάλληλη στιγμή
ώστε να συντονιστώ στην ιδιοσυχνότητα του σχοινιού.

Αυτός είναι κατά τη γνώμη μου ο λόγος
που δε μας τελειώνει το σχοινί όταν ασφαλίζομε με οχτάρι π.χ.
όπου δε μπορούμε να επιτύχομε αυτές τις ταλαντώσεις..

Συμπέρασμα .
1. κόμπος στη άκρη ανεξάρτητα από το αν το σχοινί φτάνει για τη διαδρομή
2. ομαλό κατέβασμα και όχι απότομα φρεναρίσματα που μετατρέπουν το κατέβασμα σε ταλάντωση.

Ελπίζω να διαδωθεί η συγγεκριμένη μή καταγεγραμμένη μέχρι τώρα συμπεριφορά αυτής της εξαιρετικής συσκευής
ώστε να μη ακούσομε ξανά «τον άδειασε το GriGri »